نظیری نیشابوری( متوفی۱۰۲۱ ه ق ) از پیشگامان سبک هندی است.صاحب تذکره آتشکده او را “شاعری بی نظیر” می داند و صائب رسیدن به او را خیال می شمرد:
صائب! چه خیال است رسیدن به نظیری
عرفی به نظیری نرسانید سخن را
دیوان او که حدود ۱۰۰۰۰ بیت دارد ، یک بار به اهتمام دکتر مظاهر مصفا و یک بار به کوشش محمدرضا طاهری منتشر شده است.
درس ادیب اگر بود زمزمهّ محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
شاهدان چمن تهیدست اند
جامه سرو تا سر زانوست!
گریزد از صف ما هر که مرد غوغا نیست
کسی که کشته نشد از قبیلهّ ما نیست!
ز بس که گشته ام از درد ِ انتظار ضعیف
نگاه را به رخت قوّت رسیدن نیست!
در دل او درد ما از ناله تاثیری نکرد
برد مرغی نامهّ ما را که بال و پر نداشت!
آن که صد نامهّ ما خواند و جوابی ننوشت
سطری از غیر نیامد که کتابی ننوشت!
نیازارم ز خود هرگز دلی را
که می ترسم در او جای تو باشد
گویا تو برون می روی از سینه وگرنه
جان دادن کس این همه دشوار نباشد!
کشته از بس به هم افتاده کفن نتوان کرد
فکر خورشید قیامت کن و عریانی چند
دولتی بود که مُردیم به هنگام وداع
آن قَدَر زنده نماندیم که محمل برود!
سینهّ پر حسرتی دارم که از اندوه او
تا به نزدیک لب آرم خنده را ، شیون شود!
دست طمع چو پیش کسان کرده ای دراز
پل بسته ای که بگذری از آبروی خویش
ترسم که در روز جزا گیرند خلقی دامنت
با دیگران باری مکن جوری که با ما کرده ای!
ارباب زمانه آفت دل باشند
چون موج سراب نقش باطل باشند
این کهنه سفینه های از کار شده
خوب است جنازه های ساحل باشند!
یک معرکه خویش را به جایی نزدیم
یک مرتبه حرف خونبهایی نزدیم
صد قافلهّ شهید بر ما بگذشت
ما مرده چنان که دست و پایی نزدیم!