شاید که سالهاست، نه…انگار قرنهاست
از روزهای شرجی میعاد می رود

در چنگ دردها دل اگر از میان نرفت
در جنگ نابرابر اضداد می رود

در وصل و هجر حاصل اگر رنج بود و درد
ای عشق از تواین همه بیداد می رود

از آن زمان که ما به زمین پا نهاده ایم
بر آسمان ز دست تو فریاد می رود

صید نحیف و خسته و از دام رسته ای
با پای خویش در پی صیاد می رود…

این آرزوی کیست چنین محو می شود
این خاطرات کیست که بر باد می رود…

اول صبح شنبه از منزل
با امید و انرژی کامل

ظاهرم را کمی صفا دادم
ساعت هفت راه افتادم

چشمم اول در آن سحرگه شاد
به نگهبان پارکینگ افتاد

بر خلاف همیشه با خنده
زود آمد به محضر بنده

که: “خدا لطف­ها به ما کرده
که مرا خادم شما کرده

نظرش باز بر من افتاده
دختر خوشگلی به من داده

اسم او را بگو چه بگذارم
البته چار تا دیگه دارم

اسم او جور باشه با هممون
با من و بچه­ها و با ننمون”

دست او تا رها شد از دستم
اسم­­ها را گرفتم و جستم

با شتاب آمدم به دفتر کار
دیدم آن­جا کسی به حال نزار

به خواندن ادامه دهید

بوق سازی است که انواع و اقسامی دارد و انواع آن که در بزم  و رزم استفاده می شود. “سورنا ” نایی است که در سور و جشن نواخته می شده و “کرنا” نایی بوده که در “کار” یعنی کارزار به کار می رفته است. بوق و کرنا را معمولا در زمان آماده باش سپاه و حمله می نواختند تا هم در دل دشمن ترس بیندازند و هم بر شجاعت سپاه خودی بیفزایند.تصویر کاربرد این ساز در میدان نبرد در این بیت فردوسی جالب توجه است:

ز نالیدن بوق و بانگ سپاه
تو گفتی که خورشید گم کرد راه

طبعا در شرایط عقب نشینی و شکست زمینه ای برای نواختن بوق وجود ندارد و از همین جاست که مفهوم کنایی و طنزآلود “بوق در هزیمت زدن” به معنی کار غیرمتعارف کردن از قدیم در متون فارسی بروز یافته است.به عنوان مثال , در قابوس نامه رفتار جوانانه و جاهلانه افراد مسن  به بوق در هزیمت زدن مانند شده است:

” پیر که جوانی کند , در هزیمت بوق زدن باشد!”

مولف کتاب سپس برای تاکید موضوع به بیتی از خود استناد می کند :

چون بوق زدن باشد در وقت هزیمت
مردی که جوانی کند اندر گه پیری!

اما گویا همواره کسانی از جوان و پیر وجود دارند که در گاه هزیمت هم نمی خواهند خودشان را از تک و تا بیندازند و خروجشان از میدان معرکه , مثل ورودشان با هیاهو و اشتلم همراه است. ناصر خسرو در نکوهش کار نابخردانه اینان سروده است:

در هزیمت چون زنی بوق ار به جای استت خرد
ور نه ای مجنون چرا می پای کوبی در سَرب؟!

و  نظامی نیز در خسرو و شیرین این عمل را به رفتار کسی مانند می کند که در اعماق چاه قصد دارد خیمه بر اوج آسمان و کوکب عیوق بزند :

تو نیز اندر هزیمت بوق می زن
ز چاهی خیمه بر عیوق می زن!

به نظر می رسد که وقتی پای حق و حقیقتی در کار نیست که پایداری و مقاومت را در بدترین احوال هم ضروری می کند , پذیرش شکست و تسلیم شدن در برابر واقعیت , با همه تلخی آن بهتر از بوق در هزیمت زدن و خود را مضحکه مردم کردن است. اساسا تسلیم در برابر واقعیت عاقلانه تر و آبرومندتر از لجبازی و دمیدن در شیپور مواضع غیرمنطقی است و هزینه کمتری برای مردم و خود شخص به بار می آورد , لذا از قدیم و  ندیم و باز هم به طنز گفته اند: “الفرار ممالایطاق من سنن المرسلین!”

و فردوسی حکیم نیز برآن است :

هزیمت بهنگام بهتر که جنگ
چو تنها شدی نیست جای درنگ!

و این سخنی است مورد وفاق سعدی که استاد مصلحت بین روزگار است:

چو بینی که یاران نباشند یار
هزیمت ز میدان غنیمت شمار!

…‎ چنگيز، متوجه بخارا شد و در اوايل محرم سنه سبع عشره و ستمائه، به دروازه قلعه نزول فرمود.‎… و لشكرها بر عدد مور و ملخ فزون بود و از حصر و احصا بيرون، فوج فوج، هر يك چون درياي ِ در موج مي رسيدند و برگرد شهر نزول مي كردند.‎.. و روز ديگر را، كه صحرا از عكس خورشيد، تشتي نمود پر از خون، دروازه بگشادند و در ِ نفار و مكاوحت بر بستند.‎… و معارف شهر بخارا، به نزديك چنگيزخان رفتند و چنگيزخان به مطالعه حصار و شهر در اندرون آمد، و در مسجد جامع راند و در پيش مقصوره بايستاد و پسر او تولي پياده شده و بر بالاي منبر برآمد. چنگيزخان پرسيد كه «سراي سلطان است ؟» گفتند: «خانه يزدان است.» او نيز از اسب فرو آمد و بردو سه پايه منبر برآمد و فرمود كه صحرا از علف خالي است؛ اسبان را شكم پر كنند. انبارها كه در شهر بود گشاده كردند و غله مي كشيدند و صناديق مصاحف به ميان صحن مسجد مي آوردند و مصاحف را در دست و پاي مي انداخت و صندوق ها را آخور اسبان مي ساخت و كاسات نبيذ پياپي كرده و مغنيات شهري را حاضر آورده تا سماع و رقص مي كردند و مغولان، بر اصول غناي خويش، آوازها بركشيده.و ائمه و مشایخ و سادات و مجتهدان عصر بر طویله آخورسالاران به محافظت ستوران قیام نموده و امتثال حکم آن قوم را التزام کرده. بعد از یک دو ساعت چنگیزخان بر عزیمت مراجعت با بارگاه برخاست و جماعتی که آنجا بودند روان می شدند و اوراق قرآن در میان قاذورات لگدکوب اقدام و قوایم گشته‎ ، در اين حالت، اميرامام جلال الدين علي بن الحسن الرندي، كه مقدم و مقتداي سادات ماوراءالنهر بود و در زهد و ورع مشاراليه، روي به امام ركن الدين امام زاده، كه از افاضل علماي عالم بود، طيب الله مرقدهما، آورد و گفت: «مولانا، چه حالت است، اينكه مي بينم، به بيداري است يارب يا به خواب؟! » مولانا امام زاده گفت: «خاموش باش، باد بي نيازي خداوند است كه مي وزد. سامان سخن گفتن نيست!»
چون چنگيزخان از شهر بيرون آمد، به مصلاي عيد رفت و به منبر بر آمد و عامه شهر را حاضر كرده بودند. خطبه سخن، بعد از تقرير… در آن آغاز نهاد كه «اي قوم بدانيد كه شما گناه هاي بزرگ كرده ايد و اين گناه هاي بزرگ، بزرگان شما كرده اند از من بپرسيد كه اين سخن، به چه دليل مي گويم. سبب آنكه من عذاب خدايم، اگر شما گناه هاي بزرگ نكردتي، خداي، چون من عذاب را به سر شما نفرستادي..
[تاریخ جهان گشای جوینی ، ج ۱ ، ص ۸۰-۸۱]

شمر تکبیر برآورد که در لشکر تو
پرچمی نیست به پا ، دست علمداری نیست!

[ شمر و تکبیر!؟ بلی بین حقیقت وَ دروغ
ای بسا، گرچه به ظاهر، ره بسیاری نیست ]

مرد غرید که تکبیر شما تزویراست
ور نه حاشا که شما را به خدا کاری نیست

گرم سودای خدایید به بازار سیاه
آه ، مکّاره تر از این سر بازاری نیست!

[ غیرتم کشت که چندی ست به بازار دروغ
می فروشند وطن را و خریداری نیست ! ]

مرد غرید : “مرا مرگ حیاتی تازه ست
زندگی کردن با خواری ، جز عاری نیست”

عُمَر سعد به ری – اما – می اندیشید
– “بهتر از گندم ری هیچ بر و باری نیست..”

مرد نالید : ” تو را هرگز از گندم ری
یا که از مردم وی حاصل سرشاری نیست

آسیاها همه بر خون شما خواهد گشت
نان نفرین شدگان لقمهّ همواری نیست”

[ زندگی گرچه مصافی ست میان بد و خوب
کربلا حادثه قابل تکراری نیست * ،

غالبا شمر و یزیدند به جولان اینجا
حُر که سهل است ، در این معرکه مختاری نیست! ]

 

* هل من ناصر ینصرنی؟
* لایوم کیومک یا اباعبدالله!

این چهارصد و چندمین پست و مطلبی است که در طی این چهار سال در این وبلاگ نوشته می شود. اگر لطف دوستان و خوانندگان محترم این وبلاگ نبود، یقینا  هرگز بیشتر این مطالب نوشته نمی شد و بیشتر این کلمات که به صورت شعر درآمدند ، هرگز روی کاغذ نمی آمدند.دوستان زیادی در این چهار سال بر من منت نهادند و  با نظرها و نقدهایی که به صورت کامنت بر حاشیه مطالب نوشتند یا به صورت حضوری با من درمیان نهادند ، مرا نواختند. قدردان همه این عزیزان و بزرگواران هستم و اگر نثر شکسته و قلم خسته من گاه در بیان مباحث مختلف حق مطلب را ادا نکرده است ، از همه عذر می خواهم.

اما در برابر همه عزیزانی که  بارها به این وبلاگ و وبلاگ دیگر من سرکشی کرده اند و این کوچک ترین ، به واسطه ضیق وقت و گرفتاری نتوانسته است ، بازدید آنها را پاسخی درخور بدهد تنها می توان شرمسار بود.

اگر لطف خدا وعنایت شما باشد بازهم خواهیم نوشت واین چراغ افروخته در باد ،همچنان سوسو خواهد کرد…